1. Mâm cặp tự định tâm 3 chấu (3-jaw scroll chuck)

   • Ứng dụng: Gá nhanh chi tiết tròn/ống/lục giác; gia công phổ thông.

   • Ưu điểm: Lắp phôi rất nhanh, đồng tâm ổn định; có hàm mềm (soft jaws) để tiện tinh.

   • Nhược điểm: Không chỉnh lệch tâm độc lập từng chấu.

   • Size/chuẩn: Ø80–400 mm; gắn Camlock D1-3/4/5/6, A2-5/6/8, Mặt bích.

2. Mâm cặp 4 chấu độc lập (4-jaw independent)

   • Ứng dụng: Gá phôi vuông, chữ nhật, không đều, cần chỉnh tâm chính xác, tiện lệch tâm.

   • Ưu điểm: Chỉnh từng chấu độc lập, kẹp chắc, chịu lực nặng.

   • Nhược điểm: Canh tâm lâu hơn, thao tác chậm hơn 3 chấu.

   • Size/chuẩn: Ø100–500+ mm; gang/ thép.

3. Mâm cặp 6 chấu tự định tâm (6-jaw)

   • Ứng dụng: Chi tiết mỏng, ống mỏng, vật liệu dễ biến dạng (nhôm, ống inox mỏng).

   • Ưu điểm: Phân bố lực kẹp đều, giảm méo, đồng tâm tốt cho tiện tinh.

   • Nhược điểm: Giá cao hơn; lực kẹp tức thời không lớn bằng 3/4 chấu.

4. Mâm cặp Collet (ER/5C/16C/25/32…)

   • Ứng dụng: Sản xuất hàng loạt trục nhỏ, đường kính tiêu chuẩn, yêu cầu runout rất thấp.

   • Ưu điểm: Độ đồng tâm/nhắc lại cao, thay phôi rất nhanh.

   • Nhược điểm: Chỉ theo dải đường kính collet, ít linh hoạt với phôi không chuẩn.

5. Mâm cặp thủy lực/khí nén (Power chuck)

   • Ứng dụng: Máy tiện CNC, tự động hóa; mở/đóng bằng xy lanh phía sau.

   • Ưu điểm: Lực kẹp lớn, ổn định, chu kỳ kẹp nhanh, phù hợp cấp phôi tự động.

   • Tùy chọn: 2/3 chấu, wedge/scroll type, có lỗ xuyên lớn cho thanh dài (bar).

6. Mâm cặp kết hợp (Combination chuck)

   • Ứng dụng: Vừa cần tự định tâm vừa cần điều chỉnh tinh độc lập từng chấu.

   • Ưu điểm: Linh hoạt giữa tốc độ và chính xác tâm.

   • Nhược điểm: Cấu tạo phức tạp hơn, giá cao.

7. Đĩa gá (Faceplate) & Mâm cặp đặc biệt

   • Faceplate: Gá chi tiết phi chuẩn/không đối xứng bằng bulông, cùm kẹp.

   • Mâm cặp từ (magnetic chuck): Kẹp nhanh tấm mỏng (ít dùng trên tiện, phổ biến trên mài).

   • Mâm cặp “địa cầu”/nghiêng: Gá nghiêng đa góc cho khoan/phay phụ trợ.

Cách chọn mâm cặp theo công việc

• Gia công đa dụng → 3 chấu tự định tâm (kèm hàm mềm để tiện tinh, giảm runout).

• Phôi vuông/không tròn/tiện lệch tâm → 4 chấu độc lập.

• Ống mỏng/chi tiết mỏng, cần bề mặt tinh → 6 chấu.

• Sản xuất hàng loạt đường kính chuẩn, yêu cầu đồng tâm cao → Collet chuck.

• CNC, cần tốc độ chu kỳ & lực kẹp ổn định → Mâm cặp thủy lực/khí nén.

• Phi chuẩn/không đối xứng → Faceplate + đồ gá.

Thông số quan trọng khi mua

• Đường kính mâm cặp (phù hợp đường kính phôi & không gian máy): phổ biến Ø100–250–315–400 mm.

• Kiểu lắp trục chính: D1-x (Camlock), A2-x (Short-taper), Mặt bích, ren trục.

• Lỗ xuyên (through-hole): quan trọng khi tiện ống/thanh dài.

• Độ đảo (runout) & vật liệu thân: gang xám (giá tốt) vs thép tôi (bền, chính xác).

• Phụ kiện: 2 bộ hàm (hàm trong/hàm ngoài), hàm mềm, chìa vặn, bulông, đĩa chuyển.

Mẹo sử dụng & bảo dưỡng

• Vệ sinh phoi/dầu, bôi trơn định kỳ vít xoắn & rãnh chấu.

• Dùng hàm mềm khi tiện tinh để giảm vết kẹp & nâng độ đồng tâm.

• Kiểm tra độ đảo sau va chạm; cân chỉnh/tiện rà hàm mềm khi cần.